رویاهای گشایش، که بر رفتن نیروهای اسرائیل مقدم بودند، دیگر چیزی جز یک سراب در دوردست نیست. طی یک سال حکومت حماس بر غزه، زیر زمین تبدیل به یک تله واقعی شده است. پای ساختمان‌ها، خیمه‌هایی که ورودی تونل‌های قاچاق به سوی مصر را، در خود جای داده‌اند، مثل قارچ روی زمین روییده‌اند.

از فردای روزی که حماس در 15 ژوئن 2007 کنترل نوار غزه را در دست گرفت، اسرائیل تحریم شدیدی را به این منطقه تحمیل نمود: تمامی معابر منطقه به سوی اسرائیل و مصر بسته شدند و فقط مایحتاج اولیه مردم آن هم به مقدار بسیار بسیار اندک اجازه ترانزیت به نوار غزه را یافتند. هدف نشان داده شده از این اقدام تضعیف قدرت جنبش اسلامی برای اینکه قدرت را واگذار نمایند، بوده است.

با وجود آنکه یک سال گذشته است، اما همچنان حماسی‌ها با نیرویی که روز به روز هم قوی‌تر می‌شود، غزه را در دست دارند. ماه ژانویه، حماس که در شرف خفگی قرار داشت، حایل آهنی بین غزه و مصر را شکافت و مردم شاد شدند.

شادی اهالی غزه چندان دوام نیاورد. حسنی مبارک، رئیس جمهور مصر، پس از چند روز دستور بستن مرز را تا پیش از آغاز به کار ساخت دیوار جدید، اعلام نمود. نتیجه قابل پیش بینی بود: حماس به سمت قاچاق با استفاده از تونل‌های زیرزمینی روی آورد. رفح، شهر خارج از قانون، به پایتخت واردات و صادرات غزه
تبدیل گردید.

از آن زمان، بیش از 350 راه زیر زمینی رفح را دوباره به مصر مرتبط ساخته‌اند. سر و صدای ماشین‌های حفاری و موتورهای گرداننده قرقره‌هایی که بالا آوردن کالاها را میسر می‌سازند، با صدای وزوز هواپیماهای بدون سرنشین مراقبت اسرائیلی‌ها همراه شده است. خانه‌های مرزی پر از گونی‌های حاوی شن و ماسه حاصل از حفاری‌ها هستند و افراد این قسمت حتی زحمت پنهان کردن خاک‌های تازه زیر و رو شده را به خود نمی‌دهند. ابو جندال که در مالکیت دو تونل شریک است، تاکید می‌کند: دولت حماس به ما اجازه حفر تونل‌ها را برای شکستن حصر ایجاد شده توسط اسرائیل، می‌دهد. نکته اساسی این است که ما در مقابل اسرائیل به زانو در نیاییم.

دو گروه ده نفره در حال آماده کردن یک معبر زیرزمینی دیگر برای وی هستند. آنان برای هر متری که با ضربه‌های دستگاه‌های حفاری و ماله کشی به پیش می‌روند، 100دلار دریافت می‌دارند. این گروه باید 4 ماه کار کنند تا 800 متر طول مسیر را بکنند. محمد 22 ساله که تاکنون حدود ده راه زیر زمینی را کنده است، توضیح می‌دهد: بعضی از حفارهایی که بسیار معروفند، درآمد بیشتری دارند. درآمدی فلاکت بار که در تناسب با خطرات بسیاری است که به همراه دارد. از وقتی که این کار را انجام می‌دهم تاکنون 4 تن از همکارانم را طی حفاری‌ها از دست داده‌ام. در رفح، هزاران نفر در این کار هستند و به لطف تونل‌ها زندگی می‌کنند. اما به خاطر اسرائیل ما مجبوریم که مثل کرم‌های خاکی زندگی کنیم.

تلفن داخلی تونل به صدا در می‌آید. نوبت تحویل کالا رسیده است. قرقره‌ها به کار می‌افتند تا از چاهی به عمق 25 متر، پیت‌های بنزین و گازوئیل را که به شکل دیوانه‌واری در غزه کم هستند، بالا بیاورند. در رفح، همه چیز از مصر می‌آید: شکلات، نوشابه، دارو، رایانه، موتور، قطعات، روغن، شکر، کنسرو، سیگار و... .هر چقدر که درخواست زیادتر باشد، قیمت انتقال نیز به‌صرفه‌تر درمی‌آید (هزینه انتقال هر گونی جنس 350 دلار است). وارد کننده شماره تماس خود در مصر را به مالک تونل می‌دهد و اوست که مسئول رساندن کالاست. یک گارد از حماس مسئول کنترل کالاهایی است که ترانزیت می‌شوند.

مامور حماس که یک دستگاه تاکی واکی در اختیار دارد تا در مواقع لزوم یا حمله اسرائیلی‌ها تقاضای کمک نماید، توضیح می‌دهد: وارد کردن مواد مخدر، الکل، اسلحه و انسان ممنوع است.
جنبش اسلامی که برای جابه‌جایی کالا‌ها بسته به نوعشان مالیاتی بین 20 تا 30 درصد وضع کرده است، از این کار نیز یک محل مناسب کسب درآمد ساخته است.
با این حال، این کالاها در قیاس با نیازهای نوار غزه چون قطره آبی هستند.

نقش حماس در مدیریت قحطی خلاصه شده است. بدینسان، دولت حماس از دو ماه پیش کارت‌های جیره‌بندی بنزین را که برای گرفتن بنزین از پمپ بنزین لازم است، تقسیم می‌نماید. تنها موفقیت عملی حماس در خنثی کردن پیش‌بینی‌ها، با برقراری نظم و امنیت در غزه جایی که باندهای مافیایی مسلح حکمرانی می‌کردند، بوده است.
نظم قیمت دارد. مجامع حقوق بشری پرده از یک سال تاریکی در غزه برای آزادی‌ برداشته‌اند.

محمدرضا ذاکری